Terug naar de wortels

Wie terug naar de wortels wil, is in Pelt op de juiste plek. Pelt heeft er een lange, rijke geschiedenis opzitten. Naast het tastbare erfgoed, zijn er ook de vele verhalen en sagen die van Pelt een ongemeen interessante plek maken om je in de geschiedenis te verdiepen.

Palethe

Palethe, de oudst gekende naam voor Pelt, werd voor het eerst vermeld in 815 en betekent zoveel als ‘moerasgrond’. Uiteraard gaat de geschiedenis van de streek veel verder terug, en wel tot in de prehistorie. Aan de Gortenstraat vind je een gereconstrueerde grafheuvel uit de late Bronstijd - vroege IJzertijd. Het is een restant van een nederzetting in de vallei van de Holvense Beek, uit de zogenaamde urnenveldencultuur.

De Pelter vondsten uit het Neolithicum behoren tot de belangrijkste van het land. Daarnaast vond men ook meerdere vondsten uit de Romeinse tijd op Pelts grondgebied.

Ook de zes Pelter molens, waarvan er enkele tot de oudste van België behoren, vertellen een interessante geschiedenis. Reeds in het begin van de achtste eeuw werd melding gemaakt van molens op de Dommel.

De historische schansen, waaronder de goedbewaarde Hasseltse schans, vertellen het verhaal van belegeringen van vijandige legers die in de zestiende eeuw de streek teisterden.

Erfgoed vrijwaren

Intrigerende verhalen zijn er ook rond het landgoed Hobos, ooit de woonst van de legendarische drossaard Clerx, die op koelbloedige wijze afrekende met de laatste Limburgse bokkenrijders.

In de twaalfde eeuw kocht de Norbertijnse abdij van Floreffe enkele Pelter hoeven op om er een landbouwkolonie uit te bouwen. Naast de Kleine Hof, het Panhof en drie molens, kochten ze ook het bekende landgoed De Grooten Hof. In 2012 kocht de Vlaamse Overheid dit interessante perceel op. Bosland zal de site verder ontwikkelen om recreanten te ontvangen.

Bosland engageert zich om de authenticiteit en de natuurlijke rijkdom van haar historische sites en landschappen, in Pelt en daarbuiten, te bewaren en haar erfgoed open te stellen op een duurzame, respectvolle manier.

Traditioneel landschapsbeheer

Vele historisch gegroeide landschapselementen zijn bovendien belangrijk voor de biodiversiteit. Het unieke, natuurlijke begrazingsconcept met halfwilde runderen dat de laatste eigenares van het Hobos hanteerde, zorgde er bijvoorbeeld voor dat het landschap de afgelopen honderd jaar vrijwel ongewijzigd bleef en dat er geen kunstmatige meststoffen of pesticiden nodig waren.

Ook de Dommelvallei, met haar vele historische molens, is mooi bewaard gebleven en kent een grote afwisseling in kleine landschapselementen die belangrijk zijn voor de fauna en flora. In ’t Plat in Pelt, een natuurgebied dat beheerd wordt door Natuurpunt, en waar natte en droge heide elkaar afwisselen, vind je nog heide die begraasd wordt door een kleine kudde schapen. Deze traditionele manier van heidebeheer waarborgt mee de biodiversiteit.

’t Plat is niet enkel de thuishaven van heel wat vogels en libellen, ook reptielen en amfibieën hebben het hier goed naar hun zin. Wie met eigen ogen wil zien hoe de ‘stille Kempen’ er vroeger uitzagen, moet in het gebied Heide achter de Steenweg zijn, waar je nog zeldzame, hoge landduinen vindt.

Tot slot kan het vrijwaren, onderhouden en openstellen van al dit erfgoed bijkomende tewerkstelling creëren.